Országos Széchényi Könyvtár – Narodowa Biblioteka im. Széchényiego w Budapeszcie
Funkcję biblioteki narodowej Węgier pełni Narodowa Biblioteka im. Széchényiego w Budapeszcie (węg. Országos Széchényi Könyvtár (OSZK), ang. National Széchényi Library (NSZL)), która stanowi repozytorium wiedzy o Węgrzech, przechowując i udostępniając publicznie: tradycyjne (oparte na papierze) i nowoczesne (elektroniczne) zbiory stanowiące węgierskie dziedzictwo kulturowe.
Historia instytucji sięga początków XIX w. Biblioteka powstała dzięki hrabiemu Ferencowi Széchényiemu, wielkiemu węgierskiemu patriocie, który podczas licznych podróży poszukiwał węgierskich książek, zarówno na Węgrzech jak i za granicą. Kupował je i gromadził aby w 1802 r. przekazać narodowi węgierskiemu. Rok później otwarto bibliotekę publiczną a patriotyczny gest Széchényiego spotkał się z odzewem całego węgierskiego społeczeństwa, które masowo zaczęło przekazywać zbiory do nowo powstałej książnicy.
Przez ponad sto lat Biblioteka działała w ramach Węgierskiego Muzeum Narodowego. Dopiero w 1949 roku stała się niezależną instytucją. Od 1985 roku ma swą siedzibę w Zamku Królewskim w Budapeszcie (węg. Budavári Palota, Vár, ang. Buda Castle)
Biblioteka Széchényiego dzięki statusowi biblioteki narodowej posiada najpełniejszy zbiór węgierskich publikacji. Gromadzi zarówno te wydawane na Węgrzech otrzymując po dwie kopie w ramach egzemplarza obowiązkowego jak i prace publikowane za granicą w języku węgierskim, przez węgierskich autorów, przetłumaczone z języka węgierskiego i szeroko pojęte zbiory związane z Węgrami (tzw. hungariki)
W kolekcjach specjalnych NSZL znajduje się ponad 7,1 miliona dokumentów bibliotecznych, w tym do najcenniejszych zbiorów należą:
- Chronica Hungarorum („Kronika Węgrów”), pierwsza książka wydrukowana na Węgrzech w 1473 r.,
- 35 kodeksów Korwiniańskich z biblioteki króla Macieja Korwina (Bibliotheca Corviniana)
- 1814 wczesnych inkunabułów,
- najstarszy istniejący tekst napisany w całości w języku węgierskim znany jako Halotti beszéd és könyörgés (Mowa pogrzebowa i błagalna) z XII w.
- Ómagyar Mária-siralom (pol. Starowęgierski lament Maryi, Lament Maryi) pierwszy zachowany, znany węgierski wiersz z ok. 1300 r.
- Tabuli Hungariae (zwana również Mapą Lazarusa) – mapa sporządzona około 1515 roku, będąca najstarszą zachowaną mapą przedstawiającą teren Królestwa Węgier. W 2007 r. mapa została wpisana na listę Pamięć Świata UNESCO.
- rękopis hymnu Węgier z zapiskami Ferenca Kölcseya.
Pełna informacja o zbiorach znajduje się na stronie internetowej Biblioteki, dostępnej także w języku angielskim: http://www.oszk.hu/en
Oprac. JF
Źródło: National Széchényi Library [dostęp 22.03.2019]